4 listopada 2009

Cis - niby jest, ale go nie ma...

Tak trochę nietypowo postanowiłem na zasadzie zbioru ciekawostek napisać o cisach. Niby dzisiaj wielu z nas wie jak wygląda cis bo mamy go w ogródkach, parkach ale prawdziwe drzewo cis widział mało kto.
A więc: jest to gatunek w naturze bardzo rzadko spotykany, chroniony (tak naprawdę od 1423 roku już przez króla Władysława Jagiełłę, który chciał ograniczyć eksport drewna cisowego, surowca do wyrobu najlepszych łuków i kusz). Obecnie występuje w kilku większych lokalnych stanowiskach: na Słowacji w Dolinie Hermanackiej, na Węgrzech w Górach Bakońskich i w polskich lasach, głównie na Pomorzu.
Drewno podobno o wysokich walorach budowlanych i stolarskich, trwałe, do rzeźbienia, giętkie i bardzo odporne na szkodniki, grzyby i wilgoć elastyczne i wytrzymałe na złamanie. Twarde, ale sprężyste i trudno łupliwe z ładnym układem słojów. W średniowieczu masowo użytkowane było do wyrobu najlepszych łuków i kusz, drzewców, chociaż miało też później wiele innych zastosowań (luksusowe meble, fortyfikacje wodne, maszty okrętowe, drewno cisowe z Pomorza w latach trzydziestych XIX w. używane było do wzmacniania nabrzeży portów w Świnoujściu i Roztoku). Taak, co z tego, dzisiaj nie popracujemy sobie z tym drewnem bo chronione, a przede wszystkim nie ma go...
Cis jest trujący (oprócz czerwonej osnówki owoców zawiera alkaloid - taksynę - jedną z bardziej trujących substancji świata). Galowie wyciągu z cisa używali go do zatruwania ostrzy strzał. Z kory cisa zachodniego w latach 60 wytwarzano Taxol, lek antynowotworowy.
Jest to drzewo bardzo wolno rosnące, lecz potrafiące dożyć nawet 3000 lat.
Większość ludzi w Polsce jest przekonanych że najstarsze drzewo w Polsce to dąb Bartek. Ha - 2 razy starszy jest cis z Henrykowa Lubańskiego (woj. jeleniogórskie), który liczy sobie 1250 lat!!!
Warto wspomnieć, że jest bardzo odporny na emisje przemysłowe, na wysokie stężenie SO2 w powietrzu i na kwaśne deszcze.
Chociaż to co napisałem o cisie trudno wykorzystać w praktyce, mam nadzieję że przynajmniej było ciekawie...

4 komentarze:

  1. Jeżeli mogę dodać bardzo ciekawy jest sposób rozsiewania cisu. By powstało nowe drzewo nasionko musi przejść przez przewód pokarmowy ptaków np. rudzika. Znam pewien bardzo stary ceglany mur w parku renesansowego pałacu na północy Francji. W zaprawie pomiędzy cegłami rosną dziesiątki maciupeńkich cisów. Długo się zastanawiałem skąd się tam wzięły i nagle przyszło olśnienie. 100 metrów dalej rośnie dorodny kilkusetletni cis obsypany czerwonymi jagodami. Po prostu ptaki zjadając owoce nie rozłupują trujących pestek. Potem wypoczywają siedząc na szczycie muru, wygrzewają się na słońcu i załatwiając swoje potrzeby zasiewają młode cisy.
    Pozdrawiam serdecznie.
    Jerzy

    OdpowiedzUsuń
  2. Z dostępnością drewna cisowego nie jest tak do końca beznadziejnie. W Arboretum SGGW w Rogowie drewno cisowe jest w zasadzie w sprzedaży ciągłej. Podczas prac pielęgnacyjnych wycinane są pojedyncze egzemplarze i drewno to jest dostępne w formie 1-2,5m kawałków o średnicy do 20 cm. Na łuki w sam raz.

    OdpowiedzUsuń
  3. witam, mam do sprzedania 30 letni Cis. proszę chętnych o kontakt - c.b.k@wp.pl

    OdpowiedzUsuń
  4. Slots Casino - Hendon MobHUB
    Welcome to Slots Casino in Hendon, MN. We offer over 제천 출장마사지 60 경산 출장안마 slot machines, video 정읍 출장마사지 poker games, 김제 출장안마 and video-chat. Visit 창원 출장마사지 us now!

    OdpowiedzUsuń

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...